In de Belgische krant de Witte Raaf, een tweemaandelijkse kunstkrant met kunstkritische en -filosofische essays, editie 229, verschenen in mei – juni 2024, schreef Arnold Heumakers een recensie van het boek ‘Om de tuin geleid’: https://www.dewitteraaf.be/artikel/om-de-tuin-geleid-natuur-en-horticultuur-in-europa/
Recensie ‘Om de tuin geleid’ in NRC 23 februari 2024
‘Filosoferen over de relatie tussen mens en boom’ – een recensie van Addie Schulte van ‘Om de tuin geleid’ in NRC van 23 februari 2024.
Lees hier de recensie: https://www.nrc.nl/nieuws/2024/02/22/wat-is-de-relatie-tussen-mens-en-boom-en-waarom-willen-we-graag-een-tuin-a4190936
26
mei, 2020
Recensie van Moeder Natuur in NRC
6
apr, 2015
Recensie Plantaardig op Leestafel
Aan dit boek is zowel op TV in het programma Boeken van Wim Brands, als ook op de radio in Vara’s Vroege Vogels, aandacht besteed. Hier hoort u de schrijver zelf een toelichting geven op het boek en het is meteen een leuke manier om de schrijver van dit boek wat beter te leren kennen.
Zijn boek lezen is eveneens een groot plezier vind ik. De schrijver laat ons namelijk zien dat planten en bomen, in tegenstelling tot wat wij over het algemeen denken, wel degelijk intelligent zijn.’Ze manipuleren, bedriegen, belonen, streven en werken samen’, zo leert de schrijver ons en dit inzicht zegt ook iets over de mens volgens hem, namelijk ‘dat we plantaardiger zijn dan we wellicht denken.’
Wat Oudemans ons in eerste instantie leert is dat het onzin is te denken dat er nog ergens natuur te vinden is die niet door de mens wordt beheerst en beheerd. Veel organisaties die zich met natuurbeheer bezig houden proberen de natuur terug te brengen naar zijn oorspronkelijke en authentieke vorm. Maar wat is dat precies en is het ingrijpen van die organisaties dan ook niet een kwestie van menselijke ingrijpen of manipulatie? Welke oorspronkelijke vorm nemen ze daarbij als uitgangspunt en wat zijn precies de exoten en welke planten en bomen horen ergens van nature thuis? Daarmee onderschatten we, volgens de schrijver, de eigen daadkracht van planten en bomen.
Recensie Plantaardig op Climategate.nl
Rypke Zeilmaker heeft begin deze maand een recensie geschreven van Plantaardig op weblog Climategate.nl:
Zondag in het Teylers Museum in Haarlem treedt plantaardig filosoof Norbert Peeters aan. Hij zal met Darwin als hamer in de hand wat hokjes slopen in het natuurdenken. Een goede zaak, die we graag stimuleren. Peeters werkte mee aan het bij KNNV verschenen ‘Plantaardig, Vegetatieve Filosofie’ van de eigenaar van Landgoed Schovenhorst Th C W Oudemans.
Het duo stimuleert het denken vanuit het perspectief van de natuur zelf, de plant. Waar de menselijke maat nog blijft regeren in de groene sector, en zoals Salomon al schreef ook bij het klimaat. Dagelijks groeit de kloof tussen de meer darwinistisch gerichte wetenschappelijke ecologie, en het natuurgezwam dat de beleidsbureaucratie van Sharon Dijksma en NGO’s uitdragen op een bed van subsidies en loterijgelden, nu omgord met wat bedrijfsproza.
Meer Reacties op Plantaardig
Op het boek Plantaardig zijn veel reacties gekomen:
Lucas Blijdschap schrijft op zijn weblog:
Plantaardig, het nieuwe boek van de wijsgeer Wouter Oudemans en zijn tovenaarsleerling Norbert Peeters, heeft over belangstelling niet te klagen; kranten, opiniebladen, radio en tv hebben ruim aandacht besteed aan het boek. Mensen zijn verstrengeld met dieren en planten en hebben geen enkele reden om zichzelf op een voetstuk te plaatsen. Planten kunnen denken en doen, zelfs op zo’n manier dat ze jou beheersen in plaats van jij hen.
De vele interviews geven over het algemeen blijk van belangstelling voor het onderwerp, maar tot nu toe heeft voor zover mij bekend niet één journalist Oudemans eens flink doorgezaagd, en daar wordt het toch wel eens tijd voor. Ischa had wel raad met hem geweten. Is de kritische journalistiek geheel verdwenen? Die meneer Brands van de VPRO maakte er helemaal een kritiekloze advertorial van. Dat is jammer omdat je door kritische journalistiek veel meer te weten komt over het onderwerp en de motieven van de auteur maar ook omdat de auteur op die manier een schop onder zijn kont krijgt en wordt aangespoord zichzelf te onderzoeken en door te gaan waar hij even zat uit te hijgen.
Recensent Rein Swart op zijn weblog:
Ik meende met mijn verslag van het gesprek met coauteur Norbert Peeters in Vroege Vogels en het aansluitende gesprek in De kennis van nu genoeg te weten over de reikwijdte van het boek Plantaardig en de vegetatieve filosofie, maar begaafd spreker Wouter Oudemans weet daar toch nog de nodige boeiende informatie aan toe te voegen.
Oudemans was hoogleraar filosofie in Leiden en inmiddels universitair hoofddocent met een grote didactische gave. Vol overtuiging gaat hij in op de vraag van Wim Brands hoe het komt dat we denken dat planten passief zijn.
Monique van Lennep, op weblog Groene Vrijdag:
Planten en bomen schijnen er geen saai of rustig bestaan op na te houden. Je denkt al snel: ze kunnen niet denken, nemen geen beslissingen, kunnen niet samenwerken zoals mens of dier. Dat blijkt toch niet helemaal te kloppen. Planten en bomen zijn intelligent. Ze manipuleren, bedriegen, belonen en werken zelfs samen. Deze verbazingwekkende inzichten haal ik uit het boek ‘Plantaardig, vegetatieve filosofie’ van de filosoof Oudemans. Ik lees dit boek met verwondering, maar ik kan er geen speld tussen krijgen.
Ook op de wervingssite van de Universiteit Leiden, Studeren in Leiden, staat een stuk over Plantaardig, geschreven door Bodine Bonnenberg:
“Planten zijn geen rechtstreekse voorouders van mensen, maar ooms en neven. Planten zijn even complex als mensen. De intelligentie van planten is niet te vergelijken met die van mensen. Ook al hebben planten geen hersenen, ze zijn zeker niet dom.” Het is een citaat uit het nieuwe boek ‘Plantaardig: vegetatieve filosofie’ van Wouter Oudemans, voormalig hoogleraar Wijsgerige Antropologie aan de Universiteit Leiden. Zondag 15 februari 2015 lichtte Wouter Oudemans dit citaat nader toe in een interview met Wim Brands in VPRO Boeken.
De stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen bericht op haar website over Plantaardig:
De auteur, zelf een nazaat van de oprichter van Landgoed Schovenhorst te Putten, besteed naast zijn hoogleraarschap aan de Universiteit van Leiden veel tijd aan de verfraaiing en verdere ontwikkeling van zijn eigen landgoed Tenaxx in het Groningse Wedde. Over zijn filosofische verhandeling schrijft Oudemans in het inleidende deel:
“In dit boek wordt betoogd dat planten menselijker zijn dan gedacht en mensen plantaardiger. Dat betekent: woorden die tot op heden voor mensen gereserveerd bleven, zoals beslissingen, rationaliteit en wil, blijken in gemuteerde zin op planten van toepassing te zijn. En omgekeerd. Zo zal blijken dat planten in een alsof-betekenis wel degelijk rationeel, waarnemend, handeldrijven, etc. te zijn.
Recensie Plantaardig op 8WEEKLY
Mensen zien zichzelf graag als kroon op de schepping, met hun verstand en vrije wil. De mens staat vaak tegenover de willoze natuur, een ding dat beheerd en beheerst dient te worden. In Plantaardig wordt ons getoond dat deze tweedeling een illusie is. Natuur en cultuur vormen elkaar op talloze manieren.
Darwin zei in de 19e eeuw al dat het leven is als een oever, waarop alles wat leeft met elkaar verstrengeld en in elkaar verstrikt is. De mens als wezen maakt deel uit van deze oever, deze evolutionaire, elkaar beconcurrerende en samenwerkende keten, en dus kunnen we die niet geheel overzien. Het menselijk verstand heeft evolutionair gezien een natuurlijke grondslag en dus is het categorisch onderscheid tussen cultuur en natuur niet te handhaven.