Zondag jl. is Th.C.W. Oudemans te gast geweest op VPRO Boeken. Het interview naar aanleiding van zijn nieuwe boek Plantaardig is hieronder, of op de website van VPRO Boeken terug te zien. (Vanaf 15:30.)
Verder is N.G.J. Peeters, die bijgedragen heeft aan Plantaardig, geïnterviewd op Interne Keuken, een radioprogramma op de Vlaamse Radio 1. Dit interview is op de website van Interne Keuken terug te luisteren.
Planten en bomen blijken wel degelijk intelligent te zijn. Ze manipuleren, bedriegen, belonen, streven en werken samen. Een curieuze stelling die voormalig hoogleraar Wijsgerige Antropologie aan de Universiteit Leiden Wouter Oudemans (63) in zijn onlangs verschenen boek ’Plantaardig: vegetatieve filosofie’ inneemt. Veel mensen beschouwen planten nog altijd zoals Aristoteles, de grote filosoof uit de vierde eeuw voor Christus, over ze dacht, aldus Oudemans. Planten staan op de laagste trap van de ontwikkeling van het leven, die loopt van planten via strevende en voelende dieren tot aan de denkende mens.’ Met zijn nieuwe boek wil Oudemans deze eeuwenoude gedachte doorbreken. ,,Planten zijn geen rechtstreekse voorouders van mensen, maar ooms en neven. Planten zijn even complex als mensen. De intelligentie van planten is niet te vergelijken met die van mensen. Ook al hebben planten geen hersenen, ze zijn zeker niet dom.’’
Lees verder » (pdf)
Op 9 februari 2015 is een interview met Th.C.W. Oudemans gepubliceerd in NRC Handelsblad. In het interview staat Oudemans’ arboretum centraal:
Tussen de kale akkers in het Oost-Groningse Wedde rijst een wit landhuis op met een keurige oprijlaan. Filosoof Wouter Oudemans liet dit huis tien jaar geleden bouwen. Op het voormalig aardappelveld erachter plantte hij 600.000 ‘gewone’ bomen – nu al een aardig bos. Daarna kwamen de jonge treurdennen, treurdouglassen, treurjeneverbessen en andere naar beneden hangende varianten, uit Japan, de Himalaya, China, de VS. Zo’n zesduizend heeft hij er nu.
„Een naar arboretum”, zo noemt Wouter Oudemans zijn eigen treurbomentuin. „Het confronteert je met dingen die je helemaal niet wilt weten. Zoals met de dood, en met het feit dat wij mensen de natuur niet zo kunnen beheersen als we willen.”
Tevens is op 6 februari 2015 in NRC Handelsblad een recensie verschenen van Oudemans’ nieuwste boek, Plantaardig. De recensent Sjoerd de Jong schrijft:
Planten en bomen, aldus Oudemans, zijn geen geestloze ‘machines’, tegenover mensen met ‘bewustzijn’. Al deze levensvormen zijn ‘complexe systemen die voortdurend energie moeten opnemen, deze moeten verwerken tot arbeid ten behoeve van het overleven, en als onbruikbare rest moeten afstoten’. Met een onvermijdelijk eindpunt: de dood, want ‘complexe organismen zijn er, als het ware, „om” dood te gaan’.
Op dit darwinistisch-genetische spoor zat Oudemans ook al in eerder werk, maar Plantaardig is er de culminatie van. Het is ook een opmerkelijke stijlbreuk met die eerdere, aforistische geschriften. Het boek is veel toegankelijker (een woord dat altijd vloeken leek in de kerk van Oudemans ) en bovendien geïllustreerd met talrijke kleurenfoto’s van bomen en planten, inclusief een van de auteur in zijn eigen bomentuin in het Groningse Wedde. Natuurliefhebbers kunnen hun hart ophalen, en krijgen een stevig gietertje filosofie mee.
Tot slot: Oudemans is bij VPRO Boeken geïnterviewd door Wim Brands. Dit interview is 15 februari 2015 op NPO 1 uitgezonden.
Interview: lees verder » (pdf)
Recensie: lees verder » (pdf)
Eind vorige maand is Th.C.W. Oudemans’ vorige boek verschenen: Plantaardig. Vegetatieve filosofie. Op internet zijn de volgende reacties verschenen:
Wim Brands tipt op VPRO Boeken:
Zijn bomen te dom om samen te werken? In een van de meest curieuze boeken die Wim de laatste tijd las betoogt Th.C.W. Oudemans dat het onzin is dat planten en bomen niet kunnen nadenken. De gepensioneerd bijzonder hoogleraar wijsbegeerte zet dit uitgangspunt op zijn kop in ‘Plantaardig: vegetatieve filosofie’. Planten en bomen blijken wel degelijk intelligent te zijn.
‘Kijk, daar hebben wij niet van terug’.
Lees verder op de website van VPRO Boeken »
Marcel van Ool, op weblog BuitenPlaatsen:
In het noordwesten van de Veluwe, bij het Speulder- en Sprielderbos heeft Staatsbosbeheer een fijne buur: Landgoed Schovenhorst. In 1848 stichtte J.H. Schober op deze plek een pinetum (verzameling van naaldbomen) dat functioneerde als proeftuin en boomkwekerij. Nu is er een soort natuurpretpark, in de beste betekenis van het woord. Een van de nazaten van Schober is de emeritus hoogleraar Wouter Oudemans die op zijn beurt in het Groningse Wedde een bomentuin aanlegde, die Tenaxx heet. Oudemans publiceerde samen met ‘botanisch filosoof’ Norbert Peeters het boek Plantaardig, vegetatieve filosofie. Samen werken ze (onder veel meer) een idee uit dat eerder door de Amerikaanse schrijver Michael Pollan naar voren is gebracht: planten gebruiken de mens voor hun evolutionair gewin. Ze domesticeren de mens.
Lees verder op BuitenPlaatsen »
De Leidse filosoof Oudemans werkt gestaag aan een eigenzinnig oevre. Voortbouwend op het denken van Heidegger en de poëzie van Hölderlin stelt hij fundamentele vragen over de natuur, de mens en de filosofie, en probeert hij tot de essentie door te dringen. Centraal in dit boek staat daarbij het besef dat de mens weliswaar denkt over de natuur, maar er tegelijkertijd een uitvloeisel van is. In korte, zwaar geladen alinea’s trekt Oudemans daaruit de consequentie: denken óver moet vervangen worden door denken ín, en dat werk is fascinerend, moeilijk en eenzaam. Van de lezer wordt verwacht dat hij klimmen kan, in ijle lucht, op grote wijsgerige hoogte. De tekst is ingedeeld in korte, door witregels gescheiden alinea’s; voorzien van enkele zwart-witfoto’s, eindnoten met onvertaakde citaten en literatuurverwijzingen en een literatuuropgave. (NBD Biblion recensie)
Recensie in het Reformatorisch Dagblad van 30 januari 2008 door Harry Groenenboom.
‘Gaat het hier, bijbels ingevuld, niet over het besef dat de mens door God is geschapen naar Zijn Beeld? Door een scheppend spreken? Bevat het denken van Oudemans niet, hoewel onbedoeld, een verwijzing naar de goddelijke oorsprong van de mens?’
Lees verder: Woorden hebben iets on-menselijks.pdf