Wallenbeeks Nieuwsbrief 26: Oratieproject

Th.C.W. Oudemans is met zijn onderzoeksgroep een oratieproject gestart. Hierin worden de naoorlogse oraties van Nederlandstalige filosofen besproken. Hij schrijft:

Sinds Darwin is duidelijk dat de aloude filosofische idea of essentie veranderlijk is, en dat de ene soort voortkomt uit de andere. Dat geldt ook voor mij. Ik ben een product van de levende natuur die ik graag had willen kennen en beheersen. Ik kan mij er in mijn denken niet boven verheffen want ik maak er deel van uit.

En toch: in een ‘filosofische discussie’ denken mensen nog altijd dat zij zelf denken, dat zij kritisch zijn en argumentatief. Inmiddels moet duidelijk zijn dat filosofische gesprekken zo eenvoudig niet zijn. Je bent inbegrepen in datgene waarover je dacht te praten.

In het nu startende oratieproject wordt geprobeerd om niet discussiërend, maar filosofisch-semantisch te lezen, dat wil zeggen zo, dat zowel de schrijver als de lezer worden beproefd met betrekking tot de vraag of hun taal niet is losgezongen van datgene wat er überhaupt te zeggen valt: de taal die mij altijd blijft omgeven en die deel uitmaakt van de natuur die alleen in de taal van zich blijk geeft, in de bewegingen van onttrekking en toewijzing van betekenis.

De eerste bespreking heet Homo homini agnus en betreft de oratie Wereldburgers in eigen land, van prof. dr. P. Kleingeld.

Lees: Inleiding tot het oratieproject (.doc)
Lees: Homo homini agnus (.doc)
Lees: Wereldburgers in eigen land (.pdf)

Wallenbeeks nieuwsflits 3

Th.C.W. Oudemans zal de komende maanden twee lezingen geven.

De eerste, getiteld “Omslaan als een blad aan de boom”, is op 18 februari 2014 bij de Vereniging voor Wijsbegeerte te ’s-Gravenhage.

Omslaan als een blad aan de boom

Misschien is dat wat filosofen moeten doen wanneer zij daadwerkelijk aandacht gaan schenken aan bomen en hun bladeren. Het is tijd voor een hernieuwde botanische filosofie, nu de wetenschappen van planten, in het bijzonder van bomen, zich in razend tempo ontwikkelen – en oude vanzelfsprekendheden op de schroothoop doen belanden.

Aristoteles beheerst nog altijd de menselijke verhouding tot planten:  die kunnen niet denken, niet waarnemen en dus nergens naar streven. Zij kunnen immers niet van hun plaats komen. Het enige wat een plant kenmerkt is het soort beweging dat samenhangt met voeding, groei en ontbinding. Daarbij onderkent Aristoteles wel dat het plantaardige de basis vormt van alle andere leven. Het vermogen om voedsel op te nemen en te groeien kan buiten alle andere vermogens bestaan, maar het omgekeerde is niet het geval.

In de lezing zal ik iets laten zien van de hedendaagse wetenschappelijke inzichten omtrent planten, vooral hun bladeren. Het gaat hierbij om de ‘nieuwe’ wetenschappen: darwinisme en thermodynamica – met betrekking tot plantaardige vraagstukken.

Plaats: Parkhotel, Molenstraat 53, Den Haag
Tijd: dinsdag 18 februari 2014, 20.00
http://www.verenigingvoorwijsbegeerte.nl/convocaten/Prof-Oudemans-blad-aan-de-boom.htm

Daarnaast zal hij in april op de jaarlijkse Dag van de Filosofie een lezing aan de Tilburg University geven. Het thema van de dag is ‘Mens en techniek’. De organisatie van de Dag van de Filosofie schreef op Facebook (https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1420799491496638)

We zijn zeer vereerd met zijn komst. Komt dat allen zien! De Leidse filosoof Wouter Oudemans zal op de Dag van de Filosofie een lezing verzorgen. Met het darwinisme in de ene hand en Heidegger in de andere verkent hij de mogelijkheid tot filosoferen binnen de alomtegenwoordigheid van de cybernetica.

Plaats: De NWE Vorst, Willem II-straat 49, Tilburg
Tijd: zaterdag 12 april 2014, vanaf 12.45 (exacte schema nog niet bekend)
http://www.dagvandefilosofie.nl/
http://www.denwevorst.nl/programma/$AT_428/$ID_1260/dag-van-de-filosofie/

 

Zolang er maar de mogelijkheid is van ongelijk

Lucas Blijdschap heeft een stuk op zijn weblog geschreven naar aanleiding van Wallenbeeks Nieuwsbrief 25:

De evolutietheorie heeft veel op zijn kop gezet maar nog lang niet genoeg. Het filosofisch doordenken van de consequenties gebeurt eigenlijk maar mondjesmaat. In Nederland is er bij mijn weten maar één filosoof die met zijn hoofd diep in de Groningse klei is gedoken om zich af te vragen of er überhaupt nog wel te filosoferen valt na Darwin.

Zolang er maar de mogelijkheid is van ongelijk (website)

Wallenbeeks Nieuwsbrief 25: Rousseau en het Hedendaagse Nederlandse natuurbeleid – een speling der natuur

In de zomer van 2013 las ik een stuk uit de roman Julie, ou la nouvelle Héloïse van Jean-Jacques Rousseau (1712-1778). Daarin wordt een paradijselijke tuin beschreven. De details omtrent de aanleg en het onderhoud van die tuin dede mij van de ene verbazing in de andere vallen, want deze droomtuin uit 1761 is inmiddels op veel plekken in Nederland werkelijkheid geworden. Voor mijn werk deed ik in diezelfde zomer onderzoek naar het provinciale natuurbeleid. In de beleidstukken, maar ook tijdens bezoeken aan natuurgebieden die een Nederlands Natuurnetwerk moeten worden, vielen mij de overeenkomsten met de tuin van Rousseau in hetoog. Die frappante gelijkenissen hebben een semantische betekenis die ook iets zegt over mij en mijn verhouding tot de natuur.

Lees: Wallenbeeks Nieuwsbrief 25

Bruska – Ter mythevorming

Wij waren bijna uitgestorven. Een handjevol was er van ons overgebleven. We zaten in de zaal als een stel ruim uitgestalde museumstukken. In de hoek hing Feikes, puisterig en gehavend. Hij was verstrikt in zijn sjaal, die hij van zich af probeerde te trekken alsof het een wurgslang was. Het eerste semester van dit jaar had hem geen goedgedaan.

In 2013 verscheen het boek ‘Pels’ van Naomi Rebekka Boekwijt. Zij studeerde wijsbegeerte aan de Universiteit Leiden. Het laatste verhaal van haar boek gaat over een wetenschappelijk instituut aangevoerd door de beruchte docent Bruska.

Pels (pdf)

De filosoof in zijn bomenparadijs

Aan de rand van het dorp Wedde wordt de weidsheid van het land gebroken door een park met honderdduizenden bomen. Te midden van die bomen woont Wouter Oudemans. Hij was buitengewoon hoogleraar filosofie en creëert nu iets dat pas is volgroeid als hij zelf al lang dood is.

In het Dagblad van het Noorden van 10 december 2013 is dit artikel over Th. C. W. Oudemans en zijn arboretum gepubliceerd.

DvhN.arboretum (pdf)